Er zijn verschillende manieren om een overeenkomst aan te gaan. Mondeling, telefonisch of schriftelijk. Maar is een overeenkomst zonder handtekening ook echt geldig? Of is het nog mogelijk om daar onderuit te komen?
Na het lezen van dit artikel weet je wat er nodig is om vast te stellen of je een bindende overeenkomst aan bent gegaan.
Let op: deze blog is puur informatief voor particulieren/consumenten. Ik help als jurist voor ondernemers alleen ondernemers met eventuele conflicten en problemen. Ben je particulier/consument? Voor juridische hulp en ondersteuning verwijs ik je naar het Juridisch Loket.
Waarom een handtekening
Het plaatsen van een handtekening op een overeenkomst zorgt voor een duidelijk akkoord op de inhoud van de overeenkomst. Daarnaast laat het zien dat het wordt gezien als akte en kan worden gebruikt als een sterk bewijs. Daarom is het altijd nuttig om een handtekening te laten plaatsen. Bovendien is de handtekening in bepaalde situaties verplicht. Denk aan de aankoop van onroerend goed of een concurrentiebeding bij het aangaan van een nieuwe baan.
Geen handtekening
Is er een conflict over een overeenkomst zonder handtekening? Dan kijk je naar de manier waarop deze tot stand is gekomen en of deze wel of of niet al (deels) is uitgevoerd. Ondanks dat er geen wettelijke regels zijn, kun je twee vormen van overeenkomsten onderscheiden:
Overeenkomst zonder onderhandeling en uitvoering
Bij elke vorm van overeenkomst heb je te maken met een aanbod en een aanvaarding daarvan. Wordt er niet onderhandeld, dan is het slechts een aanbod. Jij stelt een overeenkomst op, de klant tekent deze voor akkoord. De handtekening is in dat geval de vorm van aanvaarding. Dit kan ook plaatsvinden in het uitvoeren van een overeenkomst: de klant betaalt voor een product dat jij levert.
Is er een aanbod, maar wordt deze niet aanvaard? Dan is er geen duidelijk akkoord en kun je er geen rechten aan ontlenen. Er is immers geen overeenkomst tot stand gekomen.
Overeenkomst mét onderhandeling of uitvoering
Het belangrijkste is dus de aanvaarding. Is er over de overeenkomst niet onderhandeld en niet getekend, maar wel ten uitvoer gelegd? Dan kan die uitvoer meestal als een rechtsgeldige overeenkomst gezien worden.
Is er wel onderhandeld, maar niet getekend en voer je de opdracht ook niet uit? Dan zijn er ook nog mogelijkheden. Tijdens onderhandelingen kan namelijk wel een kernovereenkomst over de belangrijkste punten zijn vastgesteld. De handtekening is dan vaak enkel nog een formaliteit. Wanneer je nog aan het onderhandelen bent, maar de stap voor het onderteken nog verder weg ligt, kan het toch zijn dat de tegenpartij al een bepaalde vorm van aansprakelijkheid heeft.
Concept overeenkomst
Het kan handig zijn een concept overeenkomst op te (laten) stellen, waarin je afspraken vastlegt over het voeren en afbreken van de onderhandelingen en de mogelijke consequenties. Vaak wordt er in de concept overeenkomst vastgelegd dat er pas na het tekenen verplichtingen ontstaan. Maar ook in deze fase mag je als klant niet zomaar afhaken, omdat je al het vertrouwen wekt dat er een officiële overeenkomst zal komen. Echter kan dit er wel voor zorgen dat er een extra drempel ontstaat.
Mondelinge overeenkomst
In het Nederlandse recht zijn mondelinge overeenkomsten ook rechtsgeldig. Schriftelijke overeenkomsten zijn dus niet altijd verplicht. Uiteraard zijn hier een aantal uitzonderingen voor. Echter is het qua bewijs wel een stuk lastiger om aan te tonen dat je daadwerkelijk een overeenkomst had. Een mailuitwisseling, getuigenverklaring of het beginnen aan de opdracht, kunnen de mondelinge overeenkomst kracht bij zetten.