Wat zijng persoonlijkheidsrechten?
Wanneer je het hebt over auteursrecht, krijg je automatisch ook te maken met persoonlijkheidsrechten. Absolute rechten, omdat ze voor eenieder gelden.
Maar wat houdt dit in en waar moet je rekening mee houden met betrekking tot deze rechten?
Wat zijn persoonlijkheidsrechten?
Als maker van werken heb je, in de zin van het auteursrecht, persoonlijkheidsrechten. Dit worden ook wel de morele rechten genoemd. Deze rechten worden vastgesteld op basis van de band die tussen jou als maker en jouw werk bestaat. Je ‘werken’ bepalen immers je reputatie. Als maker heb je dan, ook ná het overdragen van je auteursrechten, nog wel een aantal andere rechten:
- Recht op naamsvermelding bij openbaarmaking.
- Recht op verzet tegen wijzigingen in het werk.
Van deze twee rechten kun je afstand doen. Dit kun je in de akte (soort overeenkomst) tot overdracht van intellectuele eigendomsrechten vastleggen. Maar er zijn ook rechten waar je géén afstand van kunt doen. Bijvoorbeeld: het openbaar maken van jouw werk onder een andere naam. Dit hoef je niet te accepteren. En ook mag je in verzet komen tegen het aanbrengen van wijzigingen aan jouw werk. Kun je het zien als verminking of misvorming? Dan kun je in actie komen om je reputatie te redden.
Afspraken maken
Het is niet verstandig zomaar afstand te doen van je ‘werken’ en het auteursrecht daarop. Maak duidelijke afspraken met de opdrachtgever over het omgaan met jouw persoonlijkheidsrechten. Bijvoorbeeld over de manier van naamsvermelding. Hierbij kan een schrijfwijze, initialen, afkortingen en pseudoniemen van belang zijn.
Filmwerken
In de Auteurswet zijn regelingen opgenomen met betrekking tot filmwerken. Bij de credits dient je naam dan genoemd te worden, tezamen met je bijdrage of functie. Wil je niet dat jouw naam aan het werk verbonden blijft, dan mag je binnen redelijke grenzen eisen dat je naam niet wordt genoemd. Dit kan bijvoorbeeld zo zijn als je niet achter het eindproduct staat. Spreek daarom af dat je, voor publicatie, het eindproduct mag zien.
Ook geldt er een bewijsvermoeden ten aanzien van je recht op verzet tegen het aanbrengen van wijzigingen. Tenzij schriftelijk is vastgelegd dat dit niet zo is, doe je afstand van je auteursrecht. Daarom is het voor scenarioschrijvers extra belangrijk vast te leggen wanneer er wijzigingen aan je werk mogen worden aangebracht.
Overlijden
Bij overlijden gaan je auteursrechten over op de erfgenamen of degene die in het testament is opgenomen. Dit geldt niet voor persoonlijkheidsrechten. Je kunt wel iemand in je testament opnemen die deze rechten overneemt. Binnen de Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers is hiervoor een codicil opgesteld.
Met betrekking tot auteurs- en persoonlijkheidsrechten is er dus een flink ‘grijs gebied’. Snapt jouw klant niet helemaal hoe dat nu werkt met dat logo, die website of jouw teksten? Ik help je graag om het duidelijk uit te leggen. En heb je een vraag over het auteursrecht, het overdragen ervan of je persoonlijkheidsrechten?
“Kunnen we dat juridische gedoe niet gewoon overslaan?!”
Hi! Ik ben Esmeralda, en als de enige echte jurist op sneakers help ik jou als ondernemer graag bij al jouw juridische vraagstukken en problemen.
Zit je met je handen in het haar? Heb je geen idee wat er voor jouw bedrijf allemaal geregeld moet worden of hoe je om moet gaan met een specifieke situatie of probleem?
Plan dan een gratis legal call van maximaal 20 minuten zodat we elkaar leren kennen en ik kan kijken wat ik voor jou kan betekenen. Zijn we een match? Dan kan ik direct vervolgstappen voor je inplannen. Wel zo makkelijk toch?
